CRON jest ważnym demonem systemowym, którego zadaniem jest uruchamianie programów cyklicznie lub o określonej porze. Omówiona zostanie instalacja vixie-cron, który oprócz standardowych usług posiada dodatkowe opcje konfiguracyjne i zwiększone bezpieczeństwo

Instalacja

Program instalujemy za pomocą poldka:

# poldek -i vixie-cron

# /etc/rc.d/init.d/crond start

Budowa tabel

W cronie istnieje podział na zadania systemowe i zadania użytkowników. Pierwszych zwykle używa się do prac administracyjnych, z drugich korzystają użytkownicy wedle własnych potrzeb (o ile mają do tego prawo). Główna konfiguracja demona (systemowa) umieszczona jest w pliku /etc/cron.d/crontab, konfiguracje lokalne użytkowników przechowywane są w plikach /var/spool/cron/{$login}. O ile /etc/cron.d/crontab może być swobodnie modyfikowany za pomocą edytora tekstu, o tyle użytkownicy powinni używać w tym celu odpowiedniego narzędzia (opisanego w dalszej części).

Pliki konfiguracji crona nazywane są tabelami, zarówno główny plik konfiguracji jak i konfiguracje użytkowników mają bardzo podobną budowę. Są to pliki tekstowe o ściśle ustalonej składni, w których jeden wiersz odpowiada jednemu zadaniu. Wiersz tabeli systemowej ma następującą składnię:

{$data-czas} {$użytkownik} {$zadanie}

Nieco prostszą budowę mają tabele użytkowników:

{$data-czas} {$zadanie}

Pierwsze pole określa jak często wykonywane jest zadanie, pole {$użytkownik} występuje jedynie w konfiguracji globalnej (w /etc/cron.d/crontab) i wskazuje z jakimi prawami uruchamiane ma być zadanie. Trzecie pole to operacja która ma być wykonywana. W tabelach użytkowników nie podaje się nazwy użytkownika, gdyż polecenia tam zawarte są automatycznie wykonywane z prawami ich właściciela.

Przykładowe zadania w /etc/cron.d/crontab:

02 01 * * * root find /home -size +100M > /root/duze_pliki.txt

30 * * * * backup.sh

W tabelach oprócz zadań możemy definiować zmienne środowiskowe np.:

SHELL=/bin/bash PATH=/sbin:/bin:/usr/sbin:/usr/bin MAILTO=jakis_user NICE=15

Format daty i czasu

Sekcja {$użytkownik} i {$zadanie} nie wymagają komentarza więc opisane zostanie jedynie pole {$data-czas}. Pole to składa się z pięciu kolumn:

• 1-sza kolumna (zakres 0-59) oznacza minuty.

• 2-ga kolumna (zakres 0-23) oznacza godzinę.

• 3-cia kolumna (zakres 0-31) oznacza dzień miesiąca.

• 4-ta kolumna (zakres 0-12) oznacza miesiąc. (0 i 1 to styczeń)

• 5-ta kolumna (zakres 0-7) oznacza dzień tygodnia (0 i 7 to niedziela)

• 6-ta kolumna określa komendę jaka powinna zostać wykonana dla danego wiersza.

Gwiazdka "*" oznacza cały zakres z możliwego przedziału. Same zakresy w pierwszych pięciu kolumnach mogą być reprezentowane w różny sposób. Więcej szczegółów na ten temat dowiemy się wywołując polecenie man 5 crontab

Program vixie-cron posiada także mało udokumentowany format wykonywania poleceń

Nazwa Działanie ------ ------- @reboot Uruchom jeden raz przy starcie systemu @yearly Uruchom jeden raz w roku, "0 0 1 1 *" @annually To samo co @yearly @monthly Uruchom jeden raz w miesiącu, "0 0 1 * *" @weekly Uruchom jeden raz w tygodniu, "0 0 * * 0" @daily Uruchom jeden raz dziennie, "0 0 * * *" @midnight To samo co @daily @hourly Uruchom raz na godzinę, "0 * * * *" Przykład: @reboot /usr/bin/rdate -s ntp.task.gda.pl

Tabele systemowe

Główną konfigurację systemu tworzymy za pomocą naszego ulubionego edytora tekstu, poprzez modyfikację pliku /etc/cron.d/crontab. Jego zawartość będzie podobna do poniżej przedstawionego przykładu:

SHELL=/bin/sh PATH=/sbin:/bin:/usr/sbin:/usr/bin MAILTO=admin@foobar.foo NICE=15 # run-parts 01 * * * * root /bin/run-parts /etc/cron.hourly 02 1 * * * root /bin/run-parts /etc/cron.daily 02 2 * * 0 root /bin/run-parts /etc/cron.weekly 02 3 1 * * root /bin/run-parts /etc/cron.monthly 0-59/10 * * * * root /bin/run-parts /etc/cron.10min 15 18 * * 1-5 root /bin/run-parts /etc/cron.gielda

Poniżej napisu # run-parts umieszczone są konfiguracje zadań, pierwsze cztery linijki stanowią domyślną konfigurację demona. Program run-parts służy do uruchamiania o jednej porze wszystkich programów we wskazanym katalogu. Dzięki takim opcjom możemy dodawać programy lub skrypty do odpowiednich katalogów bez konieczności pisania regułek cron-a. Poniżej umieszczono opisy powyższych przykładów:

Wykonanie poleceń zawartych w pliku (plikach) katalogu /etc/cron.hourly codziennie, co godzinę - zaczynając od pełnej pierwszej minuty (np. 02:01, 03:01 itd.):

01 * * * * /bin/run-parts /etc/cron.hourly

Wykonanie poleceń zawartch w pliku (plikach) katalogu /etc/cron.daily raz dzienie (o godz. 01:02):

02 1 * * * /bin/run-parts /etc/cron.daily

Wykonanie poleceń zawartych w pliku (plikach) katalogu /etc/cron.weekly raz w tygodniu (w niedziele o godz. 02:02):

02 2 * * 0 /bin/run-parts /etc/cron.weekly

Wykonanie poleceń zawartych w pliku (plikach) katalogu /etc/cron.monthly raz na miesiąc (w pierwszy dzień miesiąca o godz. 03:02):

02 3 1 * * /bin/run-parts /etc/cron.monthly

Wykonanie poleceń zawartych w pliku (plikach) katalogu /etc/cron.gielda raz dziennie w dni robocze (od poniedziałku do piątku o godz. 18:15):

15 18 * * 1-5 /bin/run-parts /etc/cron.gielda

Wykonanie poleceń zawartych w pliku (plikach) katalogu /etc/cron.10min co 10 minut (każdego dnia, zaczynając od pełnej godziny - czyli np. 01:00, 01:10, 01:20 itd.):

0-59/10 * * * * /bin/run-parts /etc/cron.10min

Tabele użytkowników

Domyślnie użytkownicy nie mogą tworzyć własnych zadań cron-a, aby im na to zezwolić każdy nich musi zostać dopisany do pliku /etc/cron/cron.allow.

Użytkownicy powinni używać narzędzia crontab, program ten pozwala na bardzo łatwe zarządzanie tabelą użytkownika. Przyjmuje parametry określające rodzaj działania, które ma być wykonane na tabeli. Polecenie crontab -l wyświetla listę zdefiniowanych zadań, wywołanie crontab -e otworzy plik konfiguracji do edycji, zaś crontab -r usunie całą zawartość konfiguracji użytkownika.

Wybranie opcji edycji tabeli spowoduje otworzenie edytora tekstu określonego zmienną środowiskową EDITOR, po skończonej edycji plik zostanie automatycznie poddany kontroli poprawności i zapisany jako /var/spool/cron/{$login}. Najczęściej popełniane błędy przez użytkowników to zły format daty/czasu lub brak znaku nowej linii po ostatnim wierszu.

Root ma dodatkowo do dyspozycji możliwość zarządzania zadaniami dowolnego użytkownika, w tym celu stosuje się opcję -u z podaną nazwą użytkownika.

Komunikaty cron-a

Cron rejestruje wszystkie swoje prace do pliku /var/log/cron za pośrednictwem demona syslogd, dodatkowo można wskazać adres e-mail, na który mają docierać informacje o wystąpieniu błędów w wykonywaniu zadań. Jeśli nie zdefiniuje zmiennej MAILTO w tabeli to poczta zostanie wysłana na lokalne konto właściciela tej tabeli. Poczta elektroniczna jest jedyną formą informowania zwykłych użytkowników o ewentualnych błędach zadań, gdyż nie mają oni dostępu do logów.

Wysyłanie poczty elektronicznej zarówno do użytkowników lokalnych jak i zewnętrznych będzie wymagało instalacji lokalnego serwera poczty MTA. Może to być niemal dowolny demon pocztowy, np.: Exim (opis w tym dokumencie) lub Postfix (opis w tym dokumencie).

Aby łatwiej było analizować problemy, do wiadomości wysyłanej przez demon, dodawane są nagłówki X-Cron-Env, zawierające dane środowiska np.:

X-Cron-Env: <SHELL=/bin/sh> X-Cron-Env: <PATH=/sbin:/bin:/usr/sbin:/usr/bin> X-Cron-Env: <MAILTO=root> X-Cron-Env: <NICE=15> X-Cron-Env: <HOME=/root> X-Cron-Env: <LOGNAME=root> X-Cron-Env: <USER=root>